Produktywny zespół — jak go zbudować?
Każdą firmę tworzą zespoły. Nawet w małych przedsiębiorstwach pracownicy łączą się w grupy, kiedy pracują nad realizacją różnych projektów. Cały zespół wykona dużo więcej wysokojakościowej pracy, niż pojedynczy członkowie, dzięki różnorodności umiejętności oraz punktów widzenia. Należy jednak pamiętać, że proces tworzenia zgranego zespołu jest długi i wymaga dużego poświęcenia zarówno ze strony lidera, jak i pracowników.
Etapy rozwoju zespołów
Każdy zespół niezależnie od rozmiaru i branży firmy, w której operuje, przechodzi kilka etapów kształtowania siebie. Poszczególne etapy mają swoje charakterystyczne cechy i potrzeby, które wskazują na poziom rozwoju zespołu.
Na pierwszym etapie rozpoznania członkowie teamu testują granice, sprawdzają siebie oraz poznają innych. W tym momencie zespół nie ma jeszcze wypracowanego mechanizmu ustalania celów oraz odczuwa brak informacji, dotyczących realizacji zadań. Pracownicy, chociaż mają dużo chęci do pracy, nie są tak bardzo produktywni. Na tym etapie zespół poznaje swoje potrzeby oraz je zaspokaja, co pozwala mu przejść do kolejnych poziomów rozwoju.
Dalej następuje etap niezadowolenia, w którym pracownicy z powodu niepewności co do celu oraz braku zaufania do osoby zarządzającej wykazują swoją frustrację i nawiązują kontakty z odrębnymi osobami z zespołu. Może się wydawać, że w zespole na tym etapie panuje chaos, ale stadium niezadowolenia jest niezbędny dla rozwiązywania przyszłych konfliktów oraz docenienia różnic. Jak powiedział Ken Blanchard: „Żaden etap rozwoju nie jest zły. Każdy etap jest fragmentem drogi do produktywności”.
Podczas kolejnego stadium członkowie zespołu zaczynają aktywniej angażować się we wspólne projekty oraz docierają się ze sobą. Coraz częściej używają zaimka „my” zamiast „ja” oraz skuteczniej unikają konfliktów. Na etapie integracji produktywność zespołu rośnie, dzięki większemu zaufaniu i podzieleniu się odpowiedzialnością. Pracownicy lepiej rozumieją swoje obowiązki i zadania, co pozwala im wykonywać swoją pracę bardziej efektywnie.
Zespoły, które przeszły na ostatni etap – produkcję – odznaczają się wysoką produktywnością oraz zdolnością do rozwiązywania problemów i ustalania celów wspólnie z liderem. Zespół funkcjonuje wtedy jak jeden duży organizm, który jest w stanie szybko i skutecznie odnajdywać rozwiązania podczas realizacji projektów. Jednak nie oznacza to, że po osiągnięciu etapu produkcji zespół nie może dalej się doskonalić lub cofnąć się w rozwoju. Takie zmiany, jak zwiększenie czy zmniejszenie składu teamu lub nowe obowiązki mogą odrzucić zespół na kilka etapów wstecz, co z kolei powoduje, że musi on je ponownie przejść.
Każdy zespół ma swojego lidera
Lider zespołu jest osobą, której zadaniem jest pomóc grupie skutecznie przejść wszystkie etapy rozwoju. Lider ma dać możliwość członkom zespołu podejmować własne decyzje oraz ustalać wspólne cele. Umiejętne zarządzanie zespołem pozwala każdemu pracownikowi pokazać swoje umiejętności oraz zrealizować postawione cele, w tym przypadku zawodowe.
W procesie kształtowania zespołu pojedyncze osoby są bardzo ważne. Z racji tego, że każdy ma różne potrzeby, niektórzy pracownicy potrzebują większej liczby konsultacji lub wyznaczenia mniejszych celów. Umiejętny lider zawsze wyczuwa, komu należy poświęcić więcej swojego czasu, aby pomóc w realizacji zadań.
Każdy zespół jest inny. Nawet w obrębie jednej firmy grupy różnią się między sobą, więc liderzy wybierając podejście do zarządzania, biorą pod uwagę specyfikę swojego teamu. Różnorodne metody mogą się inaczej sprawdzać w firmach, które mają odmienną organizację pracy oraz profil działalności. Zatem rolą lidera jest zapewnienie zarówno całemu zespołowi, jak i jego członkom, każdemu z osobna, odpowiednich warunków rozwoju.
